Page 11 - 2024 ΛΕΥΚΩΜΑ ΚΡΗΤΗ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

(συνέχεια)

είχε πάρει μέρος και στην κατάπνιξη της Επανάστασης στην Κρήτη το 1821. Ο Μουσταφά, αφού
έφτασε στην Κρήτη στις 30 Αυγούστου, προσπάθησε να πείσει τους επαναστάτες να
εγκαταλείψουν τον αγώνα. Όταν όμως είδε ότι αυτό δεν ήταν εφικτό, έθεσε σε εφαρμογή τα
στρατιωτικά του σχέδια.

Στις 24 Αυγούστου, οι επαναστάτες είχαν πετύχει μεγάλη νίκη στις Βρύσες του
Αποκόρωνα.Το αξιοσημείωτο είναι, ότι οι Τούρκοι ήταν ενισχυμένοι και από αιγυπτιακές
δυνάμεις.Στις 22 Σεπτεμβρίου 1866 ο τουρκοαιγυπτιακός στρατός στο νησί, έφτανε τις 42.000 –

45.000, από τους οποίους οι 15.000 ήταν Αιγύπτιοι. Επιπλέον, είχαν στρατολογηθεί 8.000 –
10.000 άτακτοι Τουρκοκρητικοί, ενώ μεγάλος ήταν ο αριθμός των πυροβόλων και των πολεμικών
πλοίων.Στα μέσα Οκτωβρίου, ο Μουσταφά πέτυχε πύρρειο νίκη εναντίον την επαναστατών στο
Βαφέ, καθώς οι επαναστάτες έχασαν, 80 άνδρες (κατ’ άλλους είχαν 15 νεκρούς και 12
τραυματίες), ενώ οι Τούρκοι έχασαν 300 – 700 άνδρες.

Στις 21 Οκτωβρίου, οι Σφακιανοί αναγκάστηκαν να δηλώσουν υποταγή στον Μουσταφά. Η
άφιξη στην Κρήτη του Π. Κορωναίου, ανανέωσε τις ελπίδες των επαναστατών. Μετά τη μάχη στα

Βρύσινα όμως, νότια του Ρεθύμνου στις 20 Οκτωβρίου, στις οποίες οι Τούρκοι επικράτησαν και ο
Π. Κορωναίος λίγο έλειψε να συλληφθεί, το ηθικό των Ρεθυμνιωτών κλονίστηκε.

Εισβολή του Μουσταφά στο Ρέθυμνο – Το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου

Μετά τη νικηφόρα εκστρατεία του στον Αποκόρωνα, ο Μουσταφά με το μεγαλύτερο
μέρος του στρατού του προχώρησε προς το Ρέθυμνο, ενώ ταυτόχρονα οι Τούρκοι είχαν στείλει
επιστολή στον ηγούμενο της Μονής Αρκαδίου Γαβριήλ Μαρινάκη, ότι αν δεν υποτασσόταν, θα
βάδιζαν με όλες τους τις δυνάμεις εναντίον του μοναστηριού, που είχε γίνει κέντρο των
επαναστατών και φιλοξενούσε πολλά γυναικόπαιδα και γέροντες από τα γειτονικά μέρη.

Μέσα στη Μονή, βρίσκονταν 966 άτομα, από τα οποία μπορούσαν να πολεμήσουν μόνο
250. Επικεφαλής των αγωνιστών του Αρκαδίου, ήταν ο ανθυπολοχαγός του ελληνικού στρατού

Ιωάννης Δημακόπουλος, που είχε έλθει στην Κρήτη μαζί με άλλους εθελοντές και ο ηγούμενος
Γαβριήλ. Στις 6 ή στις 7 Νοεμβρίου 1866, ο Μουσταφά επικεφαλής 15.000 ανδρών (Τούρκων,
Αιγυπτίων, Αλβανών και Τουρκοκρητικών), ξεκίνησε την επίθεση εναντίον του Αρκαδίου. Οι
πρώτες επιθέσεις αποκρούστηκαν από τους γενναίους υπερασπιστές της Μονής. Το απόγευμα
της 8ης Νοεμβρίου, οι Τούρκοι κατέλαβαν τον ανεμόμυλο και τους στάβλους της Μονής, με
αποτέλεσμα να σφίξει ο κλοιός γύρω απ’ τους αμυνόμενους.

Πριν το ξημέρωμα της επόμενης μέρας, έφτασαν από το Ρέθυμνο πυροβόλα, ανάμεσά

τους και η «μπουμπάρδακουτσαχείλα», μήκους 2-2,5 μέτρων και οι Τούρκοι άρχισαν επίμονο πυρ
εναντίον της Μονής. Οι Τούρκοι εκείνη τη μέρα, έκαναν τρεις εφόδους. Στη δεύτερη, φαίνεται
ότι γκρεμίστηκε από τον βομβαρδισμό η δυτική πύλη.Αμέσως, άγρια στίφη αλαλάζοντα μπήκαν
στο προαύλιο του Αρκαδίου, ενώ οι υπερασπιστές της Μονής τους χτυπούσαν

8